Ook vorig jaar heeft de rechter weer meer verzoeken gekregen om voornamen te wijzigen. In 2018 werd 608 keer toestemming gevraagd om een voornaam te laten aanpassen. Een stijging van meer dan 20 procent in vergelijking met 2015, toen nog maar 503 verzoeken werden ingediend. Er is geen duidelijke verklaring voor de stijging. Civiel rechter Nienke de Waele van rechtbank Gelderland legt uit hoe een voornaam wijzigen werkt: ‘Als rechter wil je vooral weten wat de reden is dat iemand zijn voornaam wil veranderen.’

Aantallen voornaamswijzigingen 2015-2018

2015: 503
2016: 583
2017: 576
2018: 608

Waarom moet je naar de rechtbank om je voornaam te veranderen?

In de wet staat dat als je een andere voornaam wilt, je naar de rechter moet. Dat staat in artikel 4 van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Het is niet wenselijk dat je gemakkelijk van naam kan veranderen, want je voornaam staat in je geboorteakte in de openbare registers van de burgerlijke stand. Daarin staan de officiële gegevens van de overheid over burgers zoals bijvoorbeeld je leeftijd, wie de ouders zijn en dus ook welke namen iemand heeft. Als je echt je naam wil veranderen moet je een advocaat vragen voor jou zo’n verzoek tot wijziging aan de rechter te doen. De rechter gaat dat verzoek dan beoordelen.

Aan welke voorwaarden moet een voornaamswijziging voldoen?

Je moet er wel een goede reden voor hebben. Op zich heb je behoorlijk veel vrijheid om een andere voornaam te kiezen, het hoeft zeker geen veelgebruikte naam te zijn. Maar het is ook weer niet dat je zo maar elke naam kan kiezen. Je mag bijvoorbeeld niet een duidelijke achternaam als voornaam nemen, zoals Janssen. Maar je hebt natuurlijk achternamen die ook gebruikelijk zijn als voornamen en dan mag het weer wel, zoals Antonia. In de wet staat verder nog dat een ongepaste naam niet mag, zoals een scheldwoord. Een ongepaste naam zal dus door een rechter worden geweigerd.

Wat voor redenen geven mensen om hun voornaam te veranderen?

Dat is erg verschillend. Soms zijn het emotionele redenen, soms heel praktische. Zo komt het voor dat ouders die een kind hebben geadopteerd graag een eigen voornaam aan hun kind willen geven. Bij een transgender die van geslacht is veranderd is een voornaamswijziging ook gebruikelijk. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat iemand vervelende ervaringen heeft met iemand, daarnaar vernoemd is en dus die naam niet meer wil dragen. Er worden ook heel praktische redenen opgegeven zoals iemand met precies dezelfde initialen als zijn vader, waardoor post fout aankwam en een stewardess die met andere voornamen in haar paspoort stond en daardoor soms gedoe kreeg op luchthavens. Waar het op neerkomt is dat je voornaam iets heel persoonlijks is, waar je je hele leven dagelijks mee te maken hebt. Het is voor mensen heel belangrijk dat je je daar goed bij kunt voelen.

Wanneer kan een wijziging echt niet doorgaan?

Dat komt echt heel zelden voor. Ik weet dat er bij de rechtbank ooit een verzoek binnen kwam van iemand die enorm fan was van een personage van een film. Ik kan zijn echte naam natuurlijk niet noemen, maar wel een voorbeeld. Laten we zeggen dat hij ‘Robert Boa’ heette. Die wilde zijn voornaam laten wijzigen in Rocky Bal, omdat hij zo’n grote fan was van Rocky. Op het eerste gezicht lijkt het grappig maar toch viel het onder de categorie ‘ongepast’. In het dagelijkse leven gaat zo iemand daar ook hinder van ondervinden. Die voornaam is toen door de rechter geweigerd.

Bron: Rechtspraak.nl 29-01-2019